• Là budget đầu tiên trong 2 năm qua khi đảng cầm quyền lấy lý do đại dịch bỏ qua luôn thủ tục quan trọng này của năm ngoái và tự quyết chi tiêu hàng loạt cứu trợ, điều bị các đảng đối lập chỉ trích nặng là tước quyền của quốc hội.
• Lần đầu tiên budget tại Canada được trình bày bởi bộ trưởng tài chính là nữ, Chrystia Freeland, cánh tay trái kiêm phó thủ tướng của Trudeau. Tại quốc gia hàng đầu về dân chủ, luôn kêu gào bình đẳng giới với thủ tướng feminist luôn màu mè, đề cao nữ quyền thì cũng chỉ tới năm 2020 mới có bộ trưởng tài chính đầu tiên là nữ.
• Budget đặt ra ngân sách chi tiêu năm hiện tại, nhận định về tình hình kinh tế, đưa ra đường hướng chính sách cụ thể và có ảnh hưởng sâu rộng trực tiếp tới từng người dân, doanh nghiệp nên luôn là chủ đề nóng tại Canada. Điều hoàn toàn khác biệt với nơi có thống nhất cao người dân có lẽ chả biết đến sự tồn tại hay quan tâm đến dự toán ngân sách quốc gia hay ý kiến ý cò, đã có đảng và nhà nước lo.
• Là chính phủ thiểu số nên nếu budget này không được quốc hội thông qua sẽ kích hoạt bầu cử lại, với Liberal hiện có 154 ghế, cần có 16 phiếu ủng hộ để đạt đa số trên tổng số 338 ghế quốc hội, nên sẽ phải đi đêm thỏa hiệp với ít nhất một đảng khác. Và đồng minh tạm thời dễ chịu nhất có thể của Liberal luôn là New Democrat với thủ lĩnh quấn khăn có 24 phiếu với tư tưởng còn cực tả hơn nữa.
• Thông tin ngoài chủ đề budget là Prince Edward Island, tỉnh bang nhỏ nhất điểm đến phổ biến của định cư đầu tư tại Canada luôn là địa bàn áp đảo của cánh tả Liberal (đỏ) từ giữa những năm 80’ đến nay với 4 ghế nghị sĩ quốc hội. Nên có thể hiểu được vì sao chương trình di cư PEI lại luôn hấp dẫn và chào đón người di cư như vậy.
• Chính phủ thiểu số nên trong điều hành nhiều khi dẫn đến bực mình, khó thông qua luật, nên luôn nhăm nhăm chọn thời điểm phù hợp để gài bầu cử lại để mình thắng đa số. Nhưng trong dịch trở thành nhạy cảm vì nếu đảng nào bị cho là thúc đẩy bầu cử trong ưu tiên chống dịch sẽ có nguy cơ mất phiếu mặc dù xu hướng là trong thời kỳ khủng hoảng y tế đảng cầm quyền luôn được đánh giá cao hơn. Vì vậy budget, thường vào tháng 3 hàng năm, càng là thời điểm nhạy cảm trong chính trị Canada hiện tại.
• Budget được người dân quan tâm vì gắn trực tiếp tới chính sách cụ thể tới cuộc sống hàng ngày, đặc biệt trong các giải pháp kinh tế, tiếp tục cứu trợ… và nếu không hài lòng thì sẽ thể hiện quyền ông chủ thực sự của mình trong bầu cử có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong vài tháng tới. Tại budget vừa trình bày chiều nay, đảng cầm quyền hầu như đã đưa ra chính sách chi tiêu rộng khắp mọi lĩnh vực, tiếp tục cân bằng giữa hối lộ thằng dân và phục hồi nền kinh tế.
• Post chỉ khái quát các vấn đề liên quan tới budget mà không đi vào nội dung của 739 trang này, ngoài điểm vài chính sách tương lai sát sườn đến dân thường và người di cư như: ưu tiên về childcare cho cha mẹ yên tâm đi làm, áp dụng lương tối thiểu toàn liên bang lên mức CAD 15/giờ, áp dụng thuế nhà 1% với chủ sở hữu người nước ngoài, khoản vay không lãi suất CAD 40,000 cho hộ gia đình sửa nhà theo chuẩn tiết kiệm năng lượng EnerGuide… Người đọc, nếu có, muốn tìm hiểu và tranh thủ học tiếng Anh có thể đọc 739 trang tại đây
https://www.budget.gc.ca/2021/home-accueil-en.html sẽ yên tâm lên đường di cư và chắc chắn trở thành chuyên gia kinh tế xã hội Canada sau đó.
Dự toán ngân sách quốc gia tại Canada tuy vĩ mô nhưng thực chất rất vi mô, đúng tinh thần đi sâu đi sát vào quần….chúng nhân dân và trong khi các đảng đối lập đã ngay lập tức ra tuyên bố bài xích, chỉ trích là thất bại, vạch lá tìm sâu… người viết là dân thường mới tò te nhập cư 4 năm cứ bình thản xem giải trí và nhân tiện tóm tắt lại tại trang dành cho di cư này, vì mục đích cuối cùng của người di cư phải là hòa nhập vào xã hội, thì không thể không nắm các nội dung sát sườn của ngân sách liên bang Canada.