PNP business, từ viết tắt của Provincial Nominee Program (chương trình đề cử tỉnh bang, chứ không phải p.. and p…, viết theo cách đọc có nghĩa khác, dù phản ánh đúng thực trạng của loại hình doanh nghiệp này!) là loại hình doanh nghiệp nhà đầu tư cam kết thực hiện kế hoạch kinh doanh với chính phủ một tỉnh bang của Canada theo qui định của chương trình di cư để đổi lại được đề cử PR hay hoàn thành nghĩa vụ để lấy lại tiền cọc thực hiện kinh doanh.
Các tỉnh bang có các điều kiện doanh nghiệp PNP khác nhau như tạo 1-2 việc làm cho người bản địa, mức đầu tư, hạng mục chi phí đầu tư được chấp thuận, danh mục lĩnh vực không được làm, nhóm ngành nghề khuyến khích đầu tư hay chủ yếu chỉ qui định chi phí vận hành đạt 75,000CAD trong 1 năm như tại PEI là nơi có yêu cầu dễ dàng nhất và là ví dụ trong bài viết này.
Doanh nghiệp PNP vì vậy là loại hình đặc biệt, không có trong sách vở hay chiến lược quản trị vì mục đích chính không chỉ là kinh doanh mà là:
- Để hoàn thành nghĩa vụ của hợp đồng cam kết thực hiện đầu tư;
- Sao cho đạt mục tiêu trên hết là di cư, nhận được đề cử PR sau 1 năm;
- Cơ hội việc làm hiếm hoi hay...xông xênh cho người địa phương, dù cũng không phải làm từ thiện;
- Nỗi ám ảnh cho doanh nghiệp làm ăn thực thụ nào mà có doanh nghiệp PNP cùng lĩnh vực mở ngay bên cạnh, vì động lực khác nhau;
- Đóng góp cho chính phủ cải thiện thuế, tiêu dùng cá nhân/hộ gia đình khi sinh sống tại địa phương & con số việc làm, những thống kê quan trọng nhất trong chính trị của kinh tế tỉnh bang;
Khả năng thành công mỹ mãn ở mức đầu tư tối thiểu 150,000 CAD của doanh nghiệp PNP là khó, nếu dựa trên projection tối thiểu sau về kết quả tài chính:
Vốn đầu tư: $150,000
Chi phí vận hành hợp lệ: $75,000
Lương chủ DN 1 năm: $36,000
Tổng chi phí: $111,000
Gross margin (ước): 30%
Doanh thu điểm hòa vốn: $370,000
(Mức tỉ suất lợi nhuận gộp gross margin giả sử là 30% của một công ty sản xuất hay dịch vụ)
Cho dù có là nhà quản lý đại tài thì cũng không ai chân ướt chân ráo có thể đầu tư 150k trong 1 năm mà tạo ngay ra doanh thu 370k như bài toán ước đoán profit & loss ở trên để đạt điểm hoà vốn. Thế nhưng trong thực tế người di dân đầu tư vẫn thực hiện doanh nghiệp PNP một cách vui vẻ, đầy tính sáng tạo, với nhiều hình thức khác nhau dựa trên nền tảng tài chính, kiến thức và chiến lược của cá nhân mình. Và đại đa số các người di dân đầu tư đều là những cá nhân đã thành công trong quản trị hay điều hành doanh nghiệp nên mọi lựa chọn của các cá nhân đều là đúng đắn, có logic riêng và tuyệt vời (người viết chỉ dẫn ví dụ trong phạm vi bài viết này và không hàm ý chỉ cá nhân nào hay quốc tịch nào). Có doanh nghiệp PNP được đầu tư hàng triệu CAD vào bất động sản để lấy lại 150k tiền cọc (kiểu như cử ra đội quân 10 người đi cứu 1 người) và chờ đợi sự tăng giá BĐS tương lai; hay đầu tư mua lại một phần hoặc toàn bộ của doanh nghiệp địa phương đang hoạt động để tham gia điều hành, giá mua trong trường hợp này đương nhiên không rẻ hời vì phải trả cho goodwill (giá trị vô hình của doanh nghiệp); có nhiều doanh nghiệp chỉ bày bán vài hộp snack, vài LON (viết hoa theo tính thời sự ở quê hương 0.4) nước ngọt, bán vài áo sườn xám một năm... Cũng có nhiều người di cư đầu tư chấp nhận bỏ cọc để đi tỉnh khác, nhưng với diện Work Permit đầu tư thì sẽ bắt buộc phải ở tại địa phương để thực hiện kế hoạch kinh doanh, điều theo quan điểm cá nhân của DTK Partners là rất nên làm, vì những lý do sau cho doanh nghiệp PNP của mình:
- Nền tảng cho kinh doanh/doanh nghiệp kế tiếp tại Canada sau này. Sẽ là tốt nhất nếu doanh nghiệp PNP tạo đà cho kế hoạch kinh doanh lâu dài tại Canada, dùng chi phí 75k phải có để nghiên cứu, tiếp thị, chuẩn bị...
- Lỗ đầu tư được luỹ kế mang theo 20 năm, khấu trừ cho lợi nhuận trước thuế sau này, nên chỉ là “tạm ứng lỗ”, không phải là thiệt hại thực sự trừ khi người di cư không còn dám mở doanh nghiệp tại Canada !
- Cơ hội nắm bắt, hoà nhập cho người mới đến vào môi trường kinh doanh tại Canada về pháp lý, qui định, kế toán, thuế (rất phức tạp), tập quán... Nguyên tắc quản trị doanh nghiệp tại Canada thì cũng không có gì là khác với chuẩn mực quốc tế, thậm chí dễ hơn do minh bạch nhưng với nhà đầu tư nếu đã từng làm sếp, luôn có các tay chân giúp việc, giải quyết các vấn đề lẻ tẻ thì làm doanh nghiệp một mình tại nước ngoài là một bài test về tính chịu đựng, khả năng thích ứng, xử lý trực tiếp (hand-on) mọi công đoạn của 1 business mà không phải ai cũng đa năng làm được.
- Một dịp để thử sức mình, xem khả năng doanh nhân thực sự của mình đến đâu, khi một thân một mình khởi nghiệp tại nước ngoài, không còn tiền hô hậu ủng, tự đánh giá xem thành công quá khứ (nếu có) tại thị trường mới nổi Việt Nam có mang lại chất lượng cá nhân để tiếp tục thành công tại thị trường già cỗi, qui củ và chặt chẽ, tự thân vận động tại Canada không?
- Cuối cùng, nếu đã mang trong người máu tinh thần doanh nghiệp entrepreneurship, thì cho dù ở bất kỳ qui mô nào, việc đầu tư thời gian, công sức, tiền bạc cho doanh nghiệp tại Canada chắc cũng sẽ mang lại niềm vui, tối ưu thời gian tốt hơn là rong ruổi sáng café, chiều thể dục, đến mùa bắt cá, hái hoa, mong chờ đến ngày có quốc tịch về Việt Nam… là hòa nhập thiết thực nhất trở thành Canadian một cách nhanh chóng.
Thực hiện kế hoạch kinh doanh PNP do vậy là một cơ hội tốt cho mọi người di cư, nếu chưa từng làm chủ doanh nghiệp thì là trải nghiệm lớn nên thử sức, nếu đã từng thành công hay thành danh thì cũng là cơ hội chứng minh tính quốc tế của trình độ nhà đầu tư khi ra khỏi comfort zone quen thuộc và tốt nhất là nên làm những gì, trong lĩnh vực cá nhân nhà đầu tư hiểu biết nhất. DTK Partners (trong lĩnh vực tư vấn di cư – www.dtkpartners.ca) và New Home PEI (trong lĩnh vực mua bán BĐS – www.newhomepei.ca) của cùng tác giả, có cung cấp các dịch vụ cộng thêm, hướng dẫn, tham vấn, đầy ý tưởng kinh doanh, "vẽ đường" cho các khách hàng của mình (nếu cần) trong hành trình di cư và thiết lập kinh doanh tại Canada.
DTK Partners
Dedication – Trust – Knowledge
