Post cuối cùng của năm 2022 viết về chủ đề có bạn đọc yêu cầu từ lâu nhưng nay mới là thời điểm phù hợp để khái quát sơ bộ tới người di cư về một cơ hội làm ăn đầy thách thức nhưng thú vị và uyên bác với người đã ngồi tại Bắc Mỹ này. Đặt chân đến Canada, giữa bao bỡ ngỡ, rừng thông tin cần biết cho hòa nhập, đi làm hay triển khai kế hoạch kinh doanh theo chương trình định cư, còn đó một ngành kinh doanh đầy trí tuệ này đúng theo lời ai đó nói năm xưa “tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình”.
Trước hết, và đúng như các bản tin về tài chính, về miễn trừ của người viết: post tại trang di cư này không phải là financial advice, và nếu có câu hỏi là tư cách nào để viết về chủ đề tài chính cao siêu này thì trả lời là người viết vốn luôn theo chủ nghĩa “vô học”, không có bằng cấp chuyên môn về tài chính hay thạc sĩ kinh tế gì, chỉ với nền tảng kinh nghiệm, kiến thức của hơn 31 năm hành nghề quản trị quốc tế, thông tin tự nghiên cứu qua CPU của bản thân và nhiều ngàn “giờ bay” trong lĩnh vực này!
Newcomers chân ướt chân ráo tới Canada đặc biệt là dân đầu tư với số dư tài khoản đáng kể luôn được các banks chèo kéo mua mutual funds, GIC hay bảo hiểm muốn bán policy vì là đối tượng khách hàng tiềm năng, nhưng bỏ qua chuyện số tiền nhiều hay ít, ai cũng có thể và cũng nên làm quen với đầu tư chứng khoán tại Bắc Mỹ này. Với gần 50% người trưởng thành tại Mỹ (Canada ít hơn chút khoảng 40%) có tham gia vào đầu tư chứng khoán so với <5% tại Việt Nam thì hiểu biết của dân Bắc Mỹ về stock market là phổ cập, như học sinh lớp 6 đã có các bài thực nghiệm về investing.
Nhà đầu tư cá nhân (retail investors) chiếm 10% giá trị giao dịch của thị trường chứng khoán Mỹ, khá nhiều trong số đó là từ “chết đến bị thương” nếu ngắn hạn, bỏ cuộc giữa chừng, không có đủ kiến thức, thông tin về 1 cổ phiếu cụ thể, hiểu rõ về thị trường, kinh tế vĩ mô, kinh tế ngành, khả năng tiếng Anh… và vì vậy đầu tư chứng khoán Bắc Mỹ còn là để rèn luyện, thu hoạch kiến thức mênh mông, cách hòa nhập tốt nhất và nhanh nhất vào một xã hội mới, nền kinh tế mới mà không cần phải hỏi ai, chứ không chỉ là kiếm tiền.
Cá nhân nào đầu tư lớn còn có thể rèn luyện cả về sức khỏe thần kinh, độ lỳ đòn, có khi cho nhịp tim quen với các cơn co giật, tránh strokes sau này (!) khi quen với việc nhìn vài ngàn hay nặng tay hơn là vài chục ngàn $ options trở thành worthless (về mo) vào ngày đến hạn expiry date mà cổ phiếu đó chẳng may đi ngược lại xu thế đầu tư một khoảng xa vời.
Sử dụng platform nào trong đầu tư giữa Wealthsimple giao dịch miễn phí của startup về tài chính này, hay của các banks với phí cao nhưng tiện lợi trong dịch chuyển tiền hay phần mềm chuyên nghiệp IBKR của Interactive Brokers là tùy theo mức độ “sa đà” vào đầu tư. Đơn giản nhất thì cứ bắt đầu bằng tài khoản TFSA mỗi năm được đầu tư miễn thuế 6,500$ tại Canada tại Wealthsimple cho lành, cho đến khi đã thành thạo và muốn tăng đô.
Còn khẩu vị đầu tư tùy theo kiến thức, sự can đảm và khả năng chịu đựng: nhát nhất thì chỉ số index chung toàn sàn chứng khoán như SPY, VOO của S&P 500 theo kiểu nước lên thuyền lên; liều hơn xíu thì dividend stock truyền thống với lợi tức hiện >6%/năm như Enbridge tập đoàn năng lượng lớn nhất Canada; máu hơn chút nữa thì cổ phiếu ngành nào đó tùy thời điểm hưng thịnh như EVs của Tesla hay techs như Meta; khả năng cờ bạc cao thì meme stocks (đã hết thời 2 năm nay) hay speculative stocks biến động nhanh của công ty đang phát triển chưa có doanh thu; và cuối cùng đỉnh cao kết hợp của trí tuệ + liều lĩnh là giao dịch options và bán khống short với không chỉ kiếm tiền khi thị trường lên mà ngay cả cổ phiếu xuống giá cũng là cơ hội.
Nếu giao dịch vô cùng nhiều tới mức day traders hàng ngày thì cẩn thận về qui định thuế của CRA có thể coi như một ngành kinh doanh với doanh thu, lợi nhuận trên từng giao dịch chứ không còn đơn giản là capital gain/loss của báo cáo thuế cuối năm. Nhà đầu tư thành thục và có nguồn thu nhập tốt khác thì còn có thể tax-loss harvesting vào cuối năm bán lỗ tránh thuế rồi mua lại sớm vào đầu năm tới của cổ phiếu gần tương tự.
Tại sân chơi trung tâm tài chính lớn nhất thế giới này tuy không có đội lái, giao dịch nội gián, lùa gà của chính chủ doanh nghiệp và trong khi nhà đầu tư cá thể phụ thuộc vào các báo cáo phân tích, định giá cổ phiếu của ma trận các ngân hàng, quĩ đầu tư cũng không có nghĩa là giá bình quân consensus price target là giá tin cậy. Chứng khoán Mỹ phụ thuộc vào hằng hà các tham chiếu kinh tế vĩ mô, do các tổ chức lớn market makers can thiệp bằng bot, phần mềm luôn nhạy cảm từng phần trăm giây dựa trên các lập trình, key words… nên nếu kiếm được tiền đều đặn từ đầu tư chứng khoán Mỹ/Ca này thì là một chứng chỉ xịn về trình độ kinh tế tài chính của một cá nhân nhỏ lẻ.
Khác biệt cuối trong khái quát ngắn này, là tham gia thị trường chứng khoán Mỹ là đầu tư, chứ không phải chơi chứng khoán như cách gọi tại quê nhà. Và giá cổ phiếu trung bình cũng tầm vài chục $ chứ không như blue chip nờ vờ lờ của đại gia Việt Nam thời hoàng kim cũng chỉ vài $ tương đương penny stocks tại Bắc Mỹ và giá hiện tại 15,000 vnd qui đổi ra chỉ tính bằng cents.
Mục đích duy nhất của post cuối năm về chủ đề ai cũng thích: kiếm tiền, và đặc biệt là nếu ngon kiếm được tiền của chính thị trường Bắc Mỹ - trung tâm tài chính của thế giới, là lời nhắc cho người mới đến Canada không nên bỏ qua lĩnh vực đầy thú vị này. Dành thời gian tìm hiểu và thực tập, tham gia cho có cảm giác bóng và đặc biệt không đứng ngoài lề kinh tế xã hội thông qua việc đầu tư chứng khoán Mỹ/Ca này là cách tốt nhất để hòa nhập vào môi trường mới.
Ghi chú cuối cùng, khách hàng di cư cùng DTK Partners còn được cung cấp đầy đủ thông tin tham khảo về chứng khoán Bắc Mỹ tại quá trình sau landing để có thể tự khám phá, tìm hiểu kênh hấp dẫn này. Merry Christmas and Happy Investing 2023.
DTK Partners
DTK Immigration Pathways
Dedication – Trust – Knowledge
One brand, One slogan, One professional attitude.
