(Tranh chấp kinh tế với Mỹ - Cứu trợ covid Ontario - Khủng hoảng tiếng Pháp Air Canada - Thị trường nhà - Nâng cấp cơ quan kiểm soát tư vấn di cư...)
Định kỳ điểm qua các tin đáng quan tâm trong tháng 11 vừa qua, theo quan điểm và nhìn nhận của người viết, trong 5 lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội, thị trường nhà và di cư tại Canada vốn liên quan sát sườn nhất tới người di cư, cho các cá nhân có nhu cầu thông tin tham khảo và tự đánh giá thêm theo lăng kính của mình.
Đầu tiên là về tình trạng phụ thuộc của nền kinh tế dù thuộc nhóm G7 hàng đầu thế giới của Canada nhưng luôn bị láng giềng phương nam Mỹ chèn ép. Canada đã rất hồ hởi chào đón chính quyền cùng hệ tư tưởng dân chủ của bí đần nhưng vừa nhận thêm hai cú bồi về chính sách bảo hộ sẽ ảnh hưởng nặng đến nền kinh tế liên thông với thị trường Mỹ này: tăng gấp đôi thuế nhập khẩu gỗ nhiên liệu từ Canada và dự luật hỗ trợ người mua xe hơi điện trong tương lai sản xuất tại Mỹ. Là láng giềng hữu nghị, đồng minh thân cận nhất nhưng từ ngày bí đần lên 10 tháng nay có lẽ Canadians mới đang nhận ra rằng hóa ra vấn đề không phải nằm ở Trump, một cá tính mà đại đa số Canadians không tiêu hóa được (!). Cuộc chiến thuế gỗ (softwood lumber) hàng trăm năm nay chưa xong; từ ngày bí đần lên hủy ngay dự án đường ống dẫn dầu chiến lược Keystone XL của Canada xuống vùng vịnh Texas; bang Michigan luôn đe dọa đóng cửa 1 đường ống dẫn dầu huyết mạch khác Line 5 của Canada; nguy cơ dừng nhập khẩu khoai tây PEI vào Mỹ; và nay thêm bảo hộ xe hơi điện là 5 vấn đề kinh tế nhức nhối của Trudeau trong đu dây đương đầu với bạn vàng này.
Cũng về kinh tế nhưng tại Ontario, chính quyền tỉnh bang vừa có báo cáo kiểm toán cứu trợ nhầm trong covid hồi đầu năm 210 triệu CAD cho 14,500 doanh nghiệp hoàn toàn không đạt tiêu chuẩn, 1 tỷ CAD (trong tổng 11 tỷ) cứu sai, nhiều hơn thiệt hại của doanh nghiệp nhưng tỉnh bang đã quyết định tặng không thu hồi, do tính cấp thiết của khủng hoảng chưa từng có này nên thà cứu trợ nhầm còn hơn bỏ sót! Nói thêm về thủ hiến Doug Ford của Ontario, là chính trị gia trường phái đơn giản, dân túy và gốc dân làm ăn kinh doanh, đầy cảm xúc trong phát biểu chân thành luôn nghĩ sao nói vậy, có lẽ ngày nào đó nên từ bỏ chính trường tỉnh bang để tham gia ứng cử lãnh tụ đảng Conservative liên bang cho chạy đua bầu cử quốc hội, thành ứng viên thủ tướng tương lai của Canada sẽ tốt hơn thầy giáo Trudeau hiện tại.
Air Canada, hãng hàng không mang thương hiệu quốc gia, vốn đã trày trật trong covid với đốt tiền (cash burn) hàng ngày chục triệu CAD, lại đau đầu thêm không cần thiết với tỉnh bang Quebec nơi đặt trụ sở (tại Montreal) vì CEO thừa nhận không nói được tiếng Pháp sau nhiều năm sống và làm việc tại quốc gia trong quốc gia này. Sự việc kéo theo nhiều tập đoàn khác đóng tại tỉnh bang nói tiếng Pháp này bị vạ lây với yêu cầu lãnh đạo cấp cao phải sử dụng được ngôn ngữ này.
Qui định vào Canada có hiệu lực từ 15/01/2022 với người không thường trú (work permit, study permits, bao gồm cả essential workers) phải có đủ 2 mũi vaccines mới được nhập cảnh chưa kịp áp dụng thì đã xuất hiện thêm chữ cái thứ 15 của bảng chữ cái Hy Lạp – omicron, vào những ngày cuối tháng 11 này. Với gần ½ số ca nhiễm mới là những người đã chích 2 mũi và nay thêm omicron, cuộc chiến với covid-22 chắc sẽ còn kéo dài ngay tại Canada nơi tỉ lệ vaccine thuộc top đầu thế giới.
6.8 triệu tỷ CAD là giá trị nhà toàn Canada được thống kê gần đây, trong đó gần một nửa (47%) là đã nằm ở Ontario tỉnh bang lớn nhất (chiếm 40% dân số), 23.5% tại BC trong khi dân số chỉ chiếm 13% nói lên giá nhà tại tỉnh bang bờ tây này mắc hơn nhiều so với trung bình. So với nước Mỹ (luôn phải so với Mỹ mới thấy rõ bức tranh hoàn chỉnh trong mọi vấn đề), giá trị nhà tại Canada gấp 3 lần tổng sản lượng nền kinh tế GDP quốc gia trong khi ở Mỹ là 1.7 lần. Chỉ có hai cách giải thích: giá nhà tại Mỹ rẻ hơn nhiều hoặc nền kinh tế Mỹ hiệu quả hơn.
Tại thủ phủ di cư đầu tư PEI, càng ngày càng hiếm nhà khi lượng nhà đăng bán chỉ còn chiếm 2.8 tháng bán hàng so với 5 năm trước đây là 10 tháng, chứng tỏ người nhập cư đã góp phần đẩy khan hiếm nhà tại đây lên mức độ nào. Với dòng người di cư mới liên tục đến hàng năm chiếm hơn 1.5% dân số PEI, việc kiếm nhà ở của người mới đến đã trở nên không còn dễ.
Tại Toronto, thành phố lớn thứ tư Bắc Mỹ, trong 5 năm tới sẽ có thêm 1 triệu người chuyển đến vùng trung tâm GTA vốn đã chiếm 20% dân số Canada, sẽ kéo theo nhu cầu về nhà ở, hạ tầng giao thông, phát triển kinh tế. Đây cũng là nơi đa số người di cư diện kinh tế (đầu tư work permit và tay nghề cao) đều chuyển đến sau một thời gian đầu thực hiện cam kết với tỉnh bang đã đề cử mình, dẫn đến giá nhà tăng gần ¼ trong 12 tháng qua, tại con số trung bình 1.5 triệu CAD/nhà đơn lập (detached).
Nhập cư đóng vai trò quan trọng tại Canada với mục tiêu nghiêm túc tại Sáng kiến thiên nhiên kỷ cần qui mô dân số đạt 100 triệu dân vào năm…2100 (hiện khoảng 38 triệu dân) nên còn rất nhiều tiềm năng cho cả người quan tâm di cư lẫn các lĩnh vực liên quan tới ngành công nghiệp không khói khổng lồ này trong…79 năm tới. Cũng trong tháng 11, Canada đã nâng cấp cơ quan quản lý tư vấn định cư từ hội đồng (council) lên tầm ủy ban (college) với tên gọi mới của ICCRC (Immigration Consultants of Canada Regulatory Council) thành CICC – College of Immigration and Citizenship Consultants với nhiều thẩm quyền hơn, đưa tư vấn định cư tại Canada lên ngang tầm quản lý như các ngành nghề thiết yếu khác: y tế, giáo dục và nghề chuyên môn khác (kỹ sư, kiến trúc sư…). Thay đổi mang tính bình cũ rượu mới này với người di cư tiềm năng không ảnh hưởng gì, ngoài hai việc quan trọng nhất luôn nên làm khi muốn bắt đầu giấc mơ di cư Canada của mình: - Tìm hiểu, due diligence về tư cách pháp lý của tư vấn định cư được cấp phép tại Canada cũng như trình độ và nhân thân của người đứng đầu; và - Nung nấu một quyết tâm di cư cao độ cho hành trình thay đổi quan trọng nhất trong đời người này của mỗi cá nhân.
DTK Partners
DTK Immigration Pathways
Dedication – Trust – Knowledge
One brand, One slogan, One professional attitude.
